Dorota Burchardt
Sekcja: Ikonopisanie, w ramach Uniwersytetu Artystycznego Trzeciego Wieku w Poznaniu, w przyszłym roku obchodzić będzie swoje 10-lecie.
Powstała w roku 2011 i od samego początku jest prowadzona przez Aleksandrę Michalską – absolwentkę bułgarystyki, studiów podyplomowych z kulturoznawstwa, historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza oraz indywidualnej specjalizacji z malarstwa i ikonopisania na Akademii Sztuk Pięknych w Sofii, obecnie doktorantkę Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Instytucie Kulturoznawstwa.
W roku 2020 do zespołu wykładowców UATW dołączyła wykładowczyni – Katarzyna Piasecka – absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierunek: Filologia hiszpańska oraz studiów podyplomowych na kierunku Plastyka, Muzyka, Wiedza o Kulturze na WSNHiD w Poznaniu, kursów specjalistycznych z ikonopisania na Ukraińskim Katolickim Uniwersytecie we Lwowie, nauczyciel mianowany.
I właśnie ten duet wprowadza uczestników zajęć w arkany sztuki pisania ikon, tworzenia obrazów przepełnionych treścią pełną symboliki, poczuciem transcendencji oraz bogactwem wartości – przekazywanych poprzez kolor, układ form i sposób malowania. Realizacje, które powstają podczas kursów są odwzorowaniem kanonów ugruntowanych przed wiekami ale także pewną formą przekazywania archetypicznych wizerunków postaci Świętych. Jednakże, samo pisanie ikon to nie tylko odzwierciedlanie wizerunków, czy nauka, niejako rzemiosła, ale jak mówi jedna z Uczestniczek zajęć, w programie MAMMA MIA! : „to piękne docieranie także do siebie”. Ten wymagający i długi proces twórczy staje się poniekąd także momentem kontemplacji oraz skupienia, cytując za Aleksandrą Michalską: „Chyba przede wszystkim, to co przyciąga na zajęcia, to możliwość wyciszenia, zapomnienia o swoich troskach, odskocznia od codzienności. Ale […] również chęć rozwoju i zdobywania nowych umiejętności oraz poszerzania horyzontów.” Zatem pewna synergia, która zachodzi podczas pracy twórczej staje się sumą i momentem skupiającym niczym w soczewce najistotniejsze wartości w pisaniu ikony i emocje temu towarzyszące, co można traktować jako element rozwoju osobistego.
By w pełni móc odczytać ikonę, a kolejno w swobodny i świadomy sposób używać terminologii, która staje się swoistym kodowaniem, zajęcia w ramach UATW są wzbogacone wprowadzeniem teoretycznym.
Wykłady realizowane przez Aleksandrę Michalską oraz Katarzynę Piasecką obejmują zagadnienia takie jak: początki sztuki chrześcijańskiej z uwzględnieniem początków powstania ikony – okresem ikonoklazmu, Triumfu Ortodoksji; tradycja bizantyńska jako punkt wyjścia i ośrodek z którego wywodzą się inne tradycje i szkoły ikonopisania; najstarsze wizerunki ikonowe (klasztor św. Katarzyny na Synaju oraz inne); znaczenie i symbolika ikony w przestrzeni sakralnej; tradycja bizantyńska – ośrodki i szkoły ikonopisania (specyfika regionów); ikona prawosławna vs Zachodnioeuropejski obraz sakralny – analiza wzajemnych wpływów na podstawie wybranych przedstawień tematycznych; Ikona jako inspiracja w sztuce XX/XXI wieku.
W wywiadzie przeprowadzonym dla Magazynu 60+, Aleksandra Michalska mówi: „Często właśnie część teoretyczna otwiera słuchaczy na część praktyczną. Za każdym razem, gdy objaśniam symbolikę pisanych ikon i historię danych tematów ikonograficznych, pojawiają się komentarze o inspiracjach i nowej wiedzy, która ubogaca w pisaniu nowych tematów. Zawsze powtarzam, że im więcej potrafimy przeczytać z ikon, tym lepiej je potem napiszemy.”
Zatem nauka wyciszenia, nauka kodowania, nauka czytania, nauka pisania – tak oczywiste składniowe, stają się głównymi elementami poznawania i doświadczania podczas zajęć Ikonopisania.
Wystawy IKON zrealizowane przez uczestników:
